Unijny program LIFE 2021-2027 współfinansuje przedsięwzięcia z dziedziny ochrony środowiska i klimatu. Wspiera działania Europejskiego Zielonego Ładu.

Celem ogólnym programu LIFE jest wspieranie przejścia na zrównoważoną, energooszczędną, opartą na odnawialnych źródłach energii, neutralną dla klimatu i odporną na zmianę klimatu gospodarkę o obiegu zamkniętym.
Działania te będą podejmowane w celu ochrony, odbudowy i poprawy jakości środowiska, w tym powietrza, wody i gleby, oraz zatrzymania i odwrócenia procesu utraty różnorodności biologicznej, a także przeciwdziałania degradacji ekosystemów, w tym poprzez wspieranie wdrażania sieci Natura 2000 i zarządzania nią, a tym samym przyczynianie się do zrównoważonego rozwoju.

W zamierzeniu 61 % ogólnej puli środków finansowych programu LIFE będzie przeznaczone na osiąganie celów w zakresie klimatu.

Struktura programu na lata 2021 - 2027:

1. obszar „Środowisko”, który obejmuje:
a) podprogram „Przyroda i różnorodność biologiczna” [Poziom dofinansowania : Maksymalny poziom dofinansowania wynosi 60% (lub wyższy dla niektórych typów projektów)]
b) podprogram „Gospodarka o obiegu zamkniętym i jakość życia” [Poziom dofinansowania: Projekty dotyczące działań standardowych (SAP) - maksymalny poziom dofinansowania to 60%]

2. obszar „Działania na rzecz klimatu”, który obejmuje:
a) podprogram „Łagodzenie zmiany klimatu i przystosowanie się do niej” [Poziom dofinansowania: Projekty dotyczące działań standardowych (SAP) - maksymalny poziom dofinansowania to 60%.]
b) podprogram „Przejście na czystą energię” [Poziom dofinansowania : Koszty podlegają zwrotowi wg poziomu finansowania ustalonego w treści Umowy Dotacji (maksymalnie 95%)]

Kto może składać wniosek? Wnioski o dofinansowanie projektów w ramach programu LIFE mogą być składane przez osoby prawne zarejestrowane w dowolnym kraju członkowskim Unii Europejskiej. Mogą to więc być firmy, instytucje publiczne oraz organizacje pozarządowe.

Budżet: Na Program LIFE 2021-2027 przeznaczono o prawie 2 mld Euro więcej środków niż w perspektywie 2014-2021 - alokacja wynosi 5,4 mld Euro.

Standardowe dofinansowanie projektu LIFE przez Komisję Europejską wynosi do 60% wartości kosztów kwalifikowanych, a w przypadku projektów przyrodniczych do 75% (w przypadku projektów służących gatunkom i siedliskom priorytetowym/zagrożonym). Polscy Wnioskodawcy mogą dodatkowo ubiegać się o współfinansowanie projektu ze środków krajowych NFOŚiGW uzupełniając montaż finansowy przedsięwzięcia nawet do 95% kosztów kwalifikowanych (dofinansowanie KE, dofinansowanie NFOŚiGW).

W ramach programu LIFE można realizować następujące typy projektów:
1. Projekty pilotażowe – projekty, wykorzystujące metody jeszcze nigdy nietestowane i niestosowane, zupełnie nowe podejście do tematu, nowe rozwiązania technologiczne, muszą to być techniki i metody zapewniające potencjalne korzyści dla środowiska lub klimatu w porównaniu do istniejących już technik i które będą mogły następnie być wykorzystane na większą skalę;
2. Projekty demonstracyjne – to projekty, które polegają na zastosowaniu w praktyce, testowaniu, ocenie i rozpowszechnianiu działań oraz podejść, które są nowe lub nieznane w określonym kontekście projektu, np. kontekście geograficznym, ekologicznym, społeczno-ekonomicznym, a które mogłyby być zastosowane w innym miejscu w podobnych okolicznościach;
3. Projekty dotyczące najlepszych praktyk – projekty wykorzystujące znane już i sprawdzone metody, efektywne pod względem kosztów;
4. Projekty informacyjne, dotyczące zwiększenia świadomości i rozpowszechniania informacji – kampanie edukacyjne i informacyjne

Wnioski mogą być składane przez osoby prawne zarejestrowane w dowolnym kraju członkowskim Unii Europejskiej. Mogą to więc być firmy, instytucje publiczne oraz organizacje pozarządowe.
Wobec beneficjentów koordynujących projekt stawiane są konkretne wymagania dotyczące sytuacji finansowej. Jeśli dany podmiot ich nie spełnia, wniosek zostanie odrzucony lub będzie musiał przedstawić na samym początku realizacji projektu gwarancję bankową na pierwszą płatność zaliczkową. Uwaga nie dotyczy podmiotów publicznych.

Na podstronie wybranego konkursu, który jest opublikowany na portalu Funding & Tenders (europa.eu) znajdują się informacje, wzory wniosków, związane z zasadami uczestnictwa oraz niezbędną dokumentacją. Wnioski składa się wyłącznie drogą elektroniczną poprzez portal Funding & Tenders.

Koszty kwalifikowane

To koszty, przewidziane w budżecie, niezbędne do realizacji działań, poniesione w czasie trwania projektu.
Niekwalifikowalne koszty są wymienione we Wzorze umowy o dofinansowanie w pakiecie aplikacyjnym LIFE, obejmują m.in.straty związane z wymianą walut, kary, długi, pracę wolontariuszy oraz podatek VAT o ile beneficjent może ten VAT odzyskiwać.
Lista kosztów niekwalifikowanych jest listą otwartą, co oznacza, że w czasie realizacji projektu Komisja Europejska może uznać inne koszty za niekwalifikowalne. Jedynie część kosztów inwestycji (do 25 % rzeczywistego kosztu wytworzenia) oraz zakupu sprzętu (do 50% kosztu zakupu) jest kosztem kwalifikowanym. Jedynie w obszarze Przyroda i różnorodność biologiczna koszty te mogą być w 100% kosztem kwalifikowanym, w przypadku gdy beneficjentem jest instytucja publiczna lub organizacja pozarządowa.
Sprzęty zakupione na potrzeby projektu - tu kwalifikowalne są wyłącznie koszty amortyzacji tych sprzętów w czasie trwania projektu do max. 50% kosztu jego zakupu. 100% kosztu zakupu może zostać pokryte wyłącznie w przypadku projektów z obszaru priorytetowego Przyroda i różnorodność biologiczna, w przypadku gdy beneficjentem jest instytucja publiczna lub organizacja pozarządowa. W projektach innowacyjnych możliwe jest także przewidzenie produkcji prototypu- kwalifikowalne jest 100% kosztów zakupu materiałów, elementów sprzętów niezbędnych do ich produkcji oraz sam proces ich produkcji (np. koszty usług zewnętrznych niezbędnych w czasie jego konstrukcji). Prototyp to nowe urządzenie lub element infrastruktury, stworzone specjalnie na potrzeby realizacji projektu, które do tej pory nie było komercyjnie wytwarzane oraz/lub nie jest dostępny jako produkt seryjny, a którego działanie zostanie przetestowane w ramach projektu.

Koszty pośrednie

Koszty pośrednie w LIFE wynoszą do 7% całkowitych kosztów kwalifikowanych działań (z wyłączeniem kosztów zakupu gruntów) i muszą być uzasadnione.

Kategorie kosztów w LIFE

1. Bezpośrednie koszty osobowe – długoterminowi pracownicy projektu zatrudniani na podstawie umów zlecenia lub umów o pracę;
2. Koszty podróży i utrzymania
3. Koszty wsparcia zewnętrznego – wszystkie usługi wykonywane przez firmy lub na podstawie umów cywilnoprawnych – ta kategoria kosztów nie może stanowić więcej niż 35% całkowitego budżetu projektu (przekroczenie tej wartości wymaga solidnego uzasadnienia);
4. Koszty infrastruktury
5. Koszty sprzętu
6. Koszty prototypu
7. Koszty zakupu gruntu
8. Koszty długoterminowej dzierżawy gruntu
9. Koszty jednorazowych opłat kompensacyjnych
10. Koszty materiałów zużywalnych – zakup, produkcja lub naprawa wszystkich sprzętów i produktów, które nie są wpisywane do wykazu środków trwałych;
11. Pozostałe koszty – wszystkie koszty nie mieszczące się w poprzednich kategoriach – np. tłumaczenia, materiały upowszechniające projekt, audyt projektu, koszty gwarancji bankowej
12. Koszty pośrednie (overheads)

Wyszukiwarka partnerów znajduje się na stronie Komisji Europejskiej: Funding & tender opportunities – Search Partner.

Link do wyszukiwarki: https://ec.europa.eu/info/funding-tenders/opportunities/portal/screen/how-to-participate/partner-search

Zaproszenia do składanie wniosków LIFE 2022 zostaną opublikowane na portalu „Funding & Tender opportunities 17 maja 2022.

https://ec.europa.eu/info/funding- tenders/opportunities/portal/screen/programmes/life2027

Na stronie Komisji Europejskiej „Funding & tender opportunities” znajdą Państwo informacje odnośnie aktualnych naborów w obrębie Programu LIFE Search Funding & Tenders (europa.eu)

Przewodnik dotyczący zasad przygotowania aplikacji w systemie

Podręcznik do pisania projektów Life

Wytyczne dla programów (LIFE 2021)

1. Wytyczne dla podprogramu "Przyroda i różnorodność biologiczna"
2. Wytyczne dla podprogramu "Gospodarka o obiegu zamkniętym i jakość życia"
3. Wytyczne dla podprogramu "Łagodzenie zmiany klimatu i przystosowanie się do niej"
4. Wytyczne dla podprogramu "Przejście na czystą energię"
5. Wzór umowy (Model Grant Agreement)

Szkolenia i konferencje – wnioski Life 2021

Więcej informacji na temat samego programu oraz możliwości wsparcia wniosków mogą Państwo znaleźć na stronie agencji wykonawczej Komisji Europejskiej (CINEA) oraz stronie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.